Abstracts. PL. Artykuł zawiera zagadnienia związane z profesją nauczyciela, poszukuje odpowiedzi na pytania: 1) Kim jest nauczyciel?, 2) Nauczyciel powołanie czy zawód? oraz zwraca uwagę na 3) Oczekiwania nauczycieli związane z ich funkcjonowaniem w zawodzie. Szukając odpowiedzi na stawiane pytania, podjęta została próba usytuowania Share "Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Jan Władysław Dawid – recepcja i reinterpretacja poglądów w teorii i praktyce pedagogicznej XXI wieku”" o duszy nauczycielstwa. nap isaŁj-Ł.dawid. iilf an m m warszawa - .4,9 3 2 < o d u s z y ##### nauczycielstw a. n a p i s a Ł j. w Ł d a w i d w ydanie trzecie nakŁadem „ n a s z e j k s i Ę g a r Ń i”, sp. akc. zw iĄzku n a u c z y c iel st w a po lsk ie g o w arszaw a, 1932. «* 'v ' 3 Jan Władysław DAWID: Nauka o rzeczach, 1892; Zasób umysłowy dziecka 1896; O duszy nauczycielstwa polskiego 1914; Wyobrażenia traktowane są jako procesy psychiczne będące rezultatem spostrzeżeń lecz pojawiającym się wtedy, gdy nie ma ono już miejsca. WZORY MYŚLENIA O PROFESJI NAUCZYCIELSKIEJ W TRADYCJI PEDEUTOLOGICZNEJ „W żadnym zawodzie człowiek nie ma tak wielkiego znaczenia, jak w zawodzie nauczy-cielskim”1 – pisał Jan Władysław Dawid, wskazując tym samym horyzont myślenia o oso-bach zajmujących się edukacją. Wszak to nauczyciel przekazuje wiedzę dzieciom i mło- gdy – jak napisał Jan Władysław Dawid – wychowawca czuje w sobie powo-łanie, którego istotą jest miłość dusz ludzkich. „Jest to miłość, bo człowiek 1 J. Korczak, Jak kochać dziecko. Prawo dziecka do szacunku, Warszawa 2002, s. 27. 2 M. Miksza, Zrozumieć Montessori czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Kraków 1997 Problematyką osobowości nauczyciela zajmowali się głównie psycholodzy. Pierwsze polskie dociekania w tym zakresie odnoszą się nie do osobowości, lecz do „duszy” nauczyciela. Władysław Dawid, Zygmunt Mysłakowski, Wincenty Okoń, Maria Grzegorzewska, Czesław Banach for personality traits of the teacher has gone to oblivion to give way to schematic and mass teaching. Przywołując myśl Wincentego Okonia,wskazać trzeba,że Dawid „nie był ani pedagogiem,ani psychologiem sensu stricto, był natomiast jednym i drugim zarazem i jeszcze kimś więcej: filozofem, myślicielem,działaczem politycznym, publicystą.” Jan Paweł Władysław Dawid urodził się 26 czerwca 1859 roku w Lublinie. Zmarł 9 lutego O duszy nauczycielstwa Dawid, Jan Władysław (1859-1914) Object description; Files list; Title: O duszy nauczycielstwa. Creator: Dawid, Jan Władysław (1859-1914) eiN39NB. Biografia - Jan Władysław Dawid. Najwybitniejszy Polski pedagog przełomu XIX i XXw. W sposób decydujący przyczynił się do unaukowienia pedagogiki polskiej. Był inicjatorem psychologii wychowawczej, autorem licznych prac naukowych z dziedziny pedagogiki, psychol., fizjol., a jednocześnie organizatorem żywego u nas ruchu pedagogicznego. Swymi pismami i działalnością wywarł duży wpływ na nauczycielstwo. Był też postępowym działaczem społ. i politycznym. Ur. się w Lublinie w 1859r. (zmarł w 1914r. na gruźlicę gardła) po ukończeniu gimnazjum studiował na wydziale prawnym, potem przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, a potem za granicą w Halle i w Lipsku. W ni9emczech zapoznał się z pedagogiką i tworzącą się wówczas psychologią eksperymentalną. Po powrocie z W-wy oddaje się intensywnie pracy naukowej i zapoczątkowuje u nas badania nad dzieckiem. Pierwsze swoje prace publikuje w „Przeglądzie pedagogicznym” i w „Aleneum”. Prace te przygotowały pierwsze książkowe wydanie Dawida, a mianowicie studium o skutkach zjawiska sugestii i naśladownictwa oraz program spostrzeżeń nad dzieckiem od urodz. do Był to poradnik ułatwiający poznanie dziecka. Można go uznać za początek rozwoju nowoczesnej opartej na systematycznych badaniach eksperymentalnych psychologii dzieciństwa i psychol. wychowawczej w Polsce. PROGRAM, (na czym opierał się program Dawida?) Program Dawida zawierał opracowany przez niego kwestionariusz do obserwacji i prowadzenia spostrzeżeń nad dzieckiem, była to metoda dostępna przez każdego wychowawcę. Kwestionariusz zawierał następujące zagadnienia: - rodzina, wychowawcy, otoczenie - dziecko, czynniki fiz., stan zdrowia - zmysły - pamięć, kojarzenie - uwaga, spostrzegawczość - zasób doświadczeń i wyobrażeń - wyobraźnia - rozum - mowa - uczucia - ruchy. W ten sposób zaczęły się studia doświadczalne nad dziećmi. W 1893r. kwestionariusz został w przeglądzie pedagogicznym z informacjami jak należy dzieci wypytywać, jak szeregować, segregować i obliczać materiał, jak prowadzić kartę danych osobistych dziecka. W ten sposób udało się zorganizować przy pomocy nauczycieli obszerniejsze i systematyczniejsze badania, czego rezultatem stała się praca Dawida pt.: „Zasób umysłowy dziecka przyczynek do psychologii doświadczalnej.” Opracowuje i analizuje w niej zasób doświadczeń i wyobrażeń dziecka, a także uzasadnia potrzebę i znaczenie badania dotyczącego dzieci polskich. Porównuje wyniki badań dzieci niemieckich i amerykańskich i przedstawia własne badania dotyczące dzieci polskich. Z badań wynika, że u dzieci nie można zauważyć istotnych różnic czynniki narodowościowe nie są czynnikiem rozwoju dzieci - swymi badaniami przeciwstawia się skrajnemu natywizmowi. W końcu XIXw jego dzieła były b. popularne w sensie naukowym jak i w dziedzinie podnoszenia kultury i wiedzy pedagogicznej szerokiego ogółu nauczycielstwa polskiego. Kilkanaście lat później zagadnieniom tym poświęcił wiele miejsca w ks. pt.: „Inteligencja, wola i zdolność do pracy” - jest inicjatorem zastosowania badań nad dziećmi met. testów, których szereg sam opracował. Rozgłos zyskał tzw. test obrazkowy przeznaczony do rozpoznawania inteligencji przy pomocy badania sprawności dzieci w myśleniu przyczynowo-skutkowym; nazwał ją metodą przyczyn i skutków. Drugą obok psychol. rozwoj. i wychow. dziedziną, której Dawid poświęcił dużo wysiłku było nauczanie początkowe i jego metodyka. W drugiej poł. XIXw. w metodyce nauczania początkow. materiał nauczania realizowano pod hasłem : „nauki o rzeczach” – przez którą rozumiano nauczanie poglądowe w naucz. początk. zaznajamiano dzieci z ich otoczeniem, rozwijającej i kształtującej spostrzegawczość, zdolność obserwacji dające dzieciom pierwsze elem. wiedzy wtedy, kiedy jeszcze zbyt wczesny rozwój dziecka nie pozwala na systematyczne zaznajamianie z podstawowymi naukami. Dawid pierwszy w polskiej dydaktyce i jeden z pierwszych w dydakt. światowej domagał się oparcia nauczania na poznaniu zmysłowym, umysłowym i na działaln. praktycznej. Co dopiero mogło zagwarantować nauczaniu własną skuteczność. Jedną z najlepszych ówczesnych książek w europie na temat kierunku i metodyki nauczania początkowego jest gruntowna monografia Dawida pt.: „Nauka o rzeczach” wydana w 1892r. Część historyczno-krytyczna tego dzieła poddaje analizie wszystkie kierunki nauki o rzeczach oraz przedstawia jej rozwój. Część teoretyczna traktuje zagadnienia nie tylko z dydaktycznego, ale też z psycholog. punktu widzenia. Autor rozwija zasady i metody nauki o rzeczach oraz jej program wg tzw. zbiorów naturalnych, przedstawia rodzaje lekcji i wreszcie określa miejsce nauki o rzeczach w stosunku do zajęć przedszkolnych i późniejszej nauki szkolnej. Nauka o rzeczach była w owym czasie wyrazem znacznego postępu metodycznego, ale mimo to charakteryzowała się pewną statycznością – zbyt mocno akcentowała oglądanie przedmiotów, a za mało zwracała uwagi na działanie dziecka. Tym czasem psychologia dziecka końcem XIXw. i początkiem XX coraz bardziej podkreślała wrodzony dzieciom pęd do działania i jego rolę w proc. poznawania. Następuje krytyka szkoły tradycyjnej z jej metodami nauczania biernego oraz krytyka statyzmu nauki o rzeczach. Powstają nowe kierunki metodyczne jak: nauczanie całościowe, nauczanie przez działanie, szkoła pracy i inne. Wobec tych nowych poglądów Dawid tylko częściowo zajmuje swoje stanowisko, nie wydaje mu się potrzebne łączenie nauczania z pracą produkcyjną, z pracą fizyczną; uczniowie mogliby odczuwać ją jako przymus. W 1898r. Dawid przerywa swą pedagogiczną twórczość przerzuca się na działalność polityczną. Po upadku rewolucji w 1905r. powraca do pracy naukowej w dziedzinie psychol. i pedagog. Chroniąc się przed prześladowaniami politycznymi przenosi się do Krakowa gdzie rozwija ożywioną działalność. W latach 1910-1913 – wykłada na U. Jagiellońskim i w ogniskach krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego. ** Poglądy na osobowość i system kształcenia nauczycieli Dawida: Osobowości naucz. w związku z problematyką nauczania poświęcił rozprawkę pt.: „O duszy nauczycielstwa”, która stała się najpopul. Jego dziełem wśród nauczycieli. Zastanawia się, jakim powinien być dobry nauczyciel wychowawca, określa zasadnicze rysy ideału nauczyc. wychow. Za istotę powołania nauczycielskiego i warunek wychowawczego uważa „miłość dusz” i „ukochanie wychowanków”, której przedmiotem jest wewnętrzna treść duchowa i jego dobro moralne, jego oświecenie i udoskonalenie. Z tego wychodzą takie cechy nauczyciela jak: poczucie odpowiedzialności, potrzebę doskonałości, świadomości celów wychow., wewnętrzną prawdziwość uczuć i przekonań, zamiłowanie do pracy. Jego wzorzec nauczyciela opiera się na głębokim przemyśleniu spraw wychow. i dużym doświadczeniu pedagogicznym. Cechy osobowości nauczyciela wyróżnione przez niego powtarzają się u wielu późniejszych badaczy, zajmujących się osobow. nauczyc. takich jak: Mysłachowski, Kreutz, Baley, Grzegorzewska, Szuman i inni. Dawid był pomysłodawcą projektu powołania Wyższej Uczelni Pedagogicznej dla kształcenia nauczycieli pod nazwą Polski Instytut Nauczycielski. Dawid szeroko uzasadnia potrzebę, a nawet konieczność powołania do życia takiej uczelni i opracowuje jej cele i program. Cele Instytutu ujmuje następująco: ma być najwyższą szkołą dającą fachowe, teoretyczne, o ile możliwe praktyczne wykształcenie osobowe, tym, którzy zamierzają się poświęcić pracy pedagog. jako nauczyciele i wychowawcy. ma stworzyć ognisko pracy naukowej w dziedzinie pedagogiki i nauk pomocniczych, ułatwić pracę i dawać do niej inicjatywę. być ośrodkiem, który oddziaływałby na ogół, przyczyniał się do budzenia pedagogicznej świadomości, do rozpowszechniania nowych na tym polu zdobyczy, do krytyki istniejących urządzeń i metod oraz do inicjatywy reform. Instytut projektowany przez Dawida miał kształcić nauczycieli, ale też miał być ogniskiem pracy naukowej, upowszechniać wiedzę pedagogiczną, miał promieniować na masy społeczne. Śmiałe projekty i pomysły Dawida były częściowo realizowane w Polsce po 1918r.(po I wojnie światowej). Jego publikacje i opracowane projekty, wskazują jak wysoko cenił pozycje i funkcje zawodu nauczycielskiego oraz nauk pedagogicznych. Jego projekty do dziś są pouczające. Dawid był inicjatorem naukowej psychol. rozwoj. i wychow. w Polsce. Jako badacz i myśliciel pedagogiczny, działacz oświatowy i społeczno-polityczny ma swoje znakomite miejsce w dziejach pedagogiki polskiej. Jan Paweł Władysław Dawid Data i miejsce urodzenia 26 czerwca 1859 Lublin Data i miejsce śmierci 9 lutego 1914 Warszawa Miejsce spoczynku Stare Powązki w Warszawie Zawód, zajęcie pedagog, psycholog Multimedia w Wikimedia Commons Teksty w Wikiźródłach Grób Jana Władysława Dawida na cmentarzu Stare Powązki. Jan Paweł Władysław Dawid (ur. 26 czerwca 1859 w Lublinie, zm. 9 lutego 1914 w Warszawie) – pedagog, psycholog, pionier psychologii wychowawczej i pedagogiki eksperymentalnej w Polsce[1]. Życiorys[edytuj | edytuj kod] Po ukończeniu gimnazjum lubelskiego wstąpił na wydział prawny Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1882 r. Psychologię i pedagogikę studiował w Lipsku i Halle pod kierunkiem W. Wundta i H. Ebbinghausa[1]. W 1889 r. ożenił się z działaczką oświatową Jadwigą Szczawińską Dawidową[2][3]. Wykładowca na Uniwersytecie Latającym. W latach 1907-1914 wykładowca psychologii na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie[4]. Działalność publicystyczna i naukową rozpoczął od drukowania w „Prawdzie”, „Ateneum” i „Przeglądzie Pedagogicznym”. Rozprawą O zarazie moralnej, drukowanej w „Ateneum” w 1886 r. zwrócił na siebie uwagę, poruszając z punktu widzenia pedagogiczno-społecznego zagadnienia, wymienione w tytule pracy. Był redaktorem w latach: 1889–1897 „Przeglądu Pedagogicznego”, 1900–1905 „Głosu”, 1906–1907 „Przeglądu Społecznego”. Ostatnie lata życia poświęcił całkowicie działalności naukowej. We Lwowie, Krakowie i Warszawie wygłaszał odczyty z dziedziny psychologii i filozofii. Spoczął na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera 252-1-5)[5]. Do największych jego zasług na gruncie psychologii empirycznej należy szerzenie w Polsce idei prowadzenia badań eksperymentalnych nad dziećmi, nad ich światem wyobrażeń i pojęć, ich myśleniem i inteligencją, a zarazem idei rozwijania umysłu dziecka, jego woli i umiejętności działania. Idee te upowszechniał zarówno przez prowadzenie systematycznych badań i włączanie do nich licznego grona osób współpracujących, jak i przez pisanie książek na temat tych badań i opracowywanie własnych narzędzi badawczych oraz przez tłumaczenie licznych książek z języków obcych. Zainteresowania Dawida związane były z zagadnieniami nauczania początkowego, którego podstawy opracował w dziele Nauka o rzeczach (1892). Przedstawiona przez niego struktura lekcji oparta jest na pięciu stopniach formalnych: przygotowanie apercepcji, przedstawienie materiału konkretnego, porównywanie i wielokrotne kojarzenie, uogólnienie (pojęcia, definicje, prawa, reguły), zastosowanie, połączona jest z takimi elementami procesu psychicznego jak: przyjęcie podniet zewnętrznych, przeróbka wewnętrzna podniet, ruchowa reakcja. W swojej rozprawce O duszy nauczycielstwa (1912) Jan Dawid określa cechy idealnego nauczyciela, jego „duszę”. Za najważniejszą wśród nich uważa Dawid miłość dusz ludzkich, a obok niej wymienia potrzebę doskonałości, poczucie odpowiedzialności i obowiązku, wewnętrzną prawdziwość i moralną odwagę. W największym swoim dziele psychologicznym Inteligencja, wola i zdolność do pracy (1911) przedstawia związek pomiędzy inteligencją, wolą i zdolnością do pracy, który można by określić jako apoteozę pracy. Dawid uważał, że umieć, chcieć i móc – to trzy źródła, które zasilają życie ludzkie. „Umieć” to znaczy mieć inteligencję, „chcieć” – wolę, „móc” – zdolność do pracy. Jan Dawid ostatnie cztery lata życia poświęcił mistyce. Zmiana poglądów nastąpiła u niego po śmierci żony w 1910 r. Napisał dwa dzieła poświęcone przede wszystkim studiom nad Jukubem Boehmem. Napisał O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce, Kraków (1913) oraz pośmiertnie wydana O rzeczywistości duchowej, Warszawa (1935). Głosił tam że byt pożąda i dąży do objawienia się w stworzeniu i naturze, jednak objawienie jest możliwe tylko przez przeciwieństwa. Przeciwieństwa nie służą jedynie „objawieniu istoty”, lecz same stanowią też życiodajny bijący puls rzeczywistości. Rzeczywistość trzeba jednak wciąż na nowo „zdobywać, utwierdzać przeciw atakom zmysłów, rozumu i egoizmu” (O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce, Marek Nowak napisał rozprawę Od pozytywizmu do mistyki. Ewolucja poglądów Jana Władysława Dawida, o której opowiada następująco „Głównym celem pracy było wyjaśnienie jednego z najtrudniejszych do zinterpretowania faktów z życia warszawskiego psychologa – dlaczego ktoś uważany za pozytywistę pod koniec życia stał się mistykiem? Większość badaczy dotąd twierdziła, że w 1910 r. w wyniku samobójczej śmierci żony, Dawid dokonał zupełnie nieoczekiwanego zwrotu w stronę mistyki, w której szukał odpowiedzi na rodzące się wówczas pytania natury egzystencjalnej. Analiza licznych tekstów uzasadnia tezę, że poglądy mistyczne nie są czymś niezwykłym w przypadku takiego myśliciela, jak Jan Władysław Dawid. Do takiego wniosku skłania kilka przyczyn. Pierwszą z nich jest niejednoznaczny charakter doktryny Comte’a, można w niej dopatrywać się elementów religijnych. Następnie trzeba zwrócić uwagę na okultystyczny wymiar warszawskiego pozytywizmu. Kolejną przyczyną, która skłania do odrzucenia poglądu, że w życiu Dawida dokonał się nagły i nieoczekiwany przełom, jest analiza epoki Młodej Polski, w tamtym okresie zwrot w stronę mistyki był zjawiskiem powszechnym”. Dzieła[edytuj | edytuj kod] W wydaniach zbiorowych ukazały się: Pisma pedagogiczne (1961) Pisma pedagogiczne pomniejsze, Wrocław-Warszawa (1968) Wybrane publikacje: Nauka o rzeczach (1892) Inteligencja, wola i zdolność do pracy, Warszawa (1911), (późniejsze wydania: 1926, 1927, 1966) O duszy nauczycielstwa, Lublin (1912), późniejsze wydania: kopia cyfrowa wydania z 1927 (2002) O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce, Kraków (1913) O rzeczywistości duchowej, Warszawa (1935) Przekłady: Paul Gibier, Spirytyzm. Studium historyczno-krytyczne i doświadczalne (1889) – z języka francuskiego Pełne zestawienie prac Dawida znajduje się w Bibliografii filozofii polskiej 1896–1918, T. 4, z. 1. Przypisy[edytuj | edytuj kod] ↑ a b Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 67. ISBN 83-88149-41-5. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Jadwiga Szczawińska ze Szczawina Małego h. Prawdzic, [dostęp 2018-04-02], Cytat: Mąż (ślub: w roku 1889, Warszawa, par. św. Aleksandra, ): Jan Władysław Dawid. ↑ Justyna Myszkowska, Listy do Jana Władysława Dawida : (marzec – kwiecień – maj 1905) / Jadwiga Szczawińska-Dawidowa ; z rękopisu do druku przygotowała, wstępem i komentarzami opatrzyła Justyna Myszkowska., Warszawa: Biblioteka Publiczna Miasta Stołecznego Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego, 2017, ISBN 978-83-87407-29-2. ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 128 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna ↑ Cmentarz Stare Powązki: JAN WŁADYSŁAW DAWID, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-03-29]. Bibliografia[edytuj | edytuj kod] Krystyna Ostrowska: Dawid Jan Paweł Władysław. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 52-54. Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod] Publikacje Jana Władysława Dawida w bibliotece Polona Recenzja pisma pedagogicznego autorstwa Jana Władysława Dawida Recenzja pisma pedagogicznego autorstwa Jana Władysława Dawida pt. O duszy nauczycielstwa Utopia czy życie – głowa wysoko a stopa nisko? Pismo Jana Władysława Dawida pt. O duszy nauczycielstwa to filozoficzna wykładnia zasad, jakimi winien kierować się prawdziwy pedagog, to utopijny traktat na temat nauczycielstwa i nierealny program zadań, jakie powinny przyświecać wszystkim tym, którzy czują w sobie wolę wychowywania. Dawid już na samym początku wskazuje, kto może być nauczycielem – i tak powinna być to osoba posiadająca powołanie, to człowiek szlachetny i dobry. I już na samym początku jego pisma nasuwa się masa pytań o zasadność tychże postulatów. Bowiem jak pogodzić własne, obarczone zobowiązaniami, problemami i pogoni za chlebem życie z tym jego nierealnym ideałem. Co więcej Jan Władysław Dawid nawołuje do uczestniczenia w cudzych stanach duchowych , podczas gdy my dzisiaj nie mamy czasu na własną subiektywna refleksję, zaiste nie mamy czasu dla siebie i nam najbliższych. Wyrzekanie się siebie dla innych to piękne hasło Dawida pozbawione jest dzisiaj racji bytu. Dla Dawida misja nauczycielstwa to misja niemalże apostolska, podczas gdy dziś zawód nauczyciela postrzegany jest każdy inny. I tak w moim ujęciu misja nauczycielskiego powołania Dawida zakrawa o śmieszność, choć z drugiej strony nie jest też do końca nierealna. Znamy przecież z historii sylwetki wielkich pedagogów, którzy z powodzeniem realizowali zamysły tegoż autora: Janusz Korczak czy chociażby Matka Teresa z Kalkuty. Musimy jednakże zauważyć, iż były to osoby w przeważającej części pozbawione własnego życia oddani w całości swej służbie. Wynika z tego, ze tylko człowiek bez zobowiązań rodzinnych, nie martwiący się o podstawowe potrzeby bytowe może podobny program realizować. Niestety podobni altruiści to niewielka mniejszość społeczna. Dlatego śmiem sądzić, iż takie hasła Dawida jak: miłość dusz , bezinteresowne poświęcenie dla innych , udoskonalenie istoty duchowej , czy też duchowa doskonałość to nic innego jak rzeczywistość w krainie fantazji. Jan Władysław Dawid w swym piśmie wskazuje, iż urabiać charakter młodzieży może osoba bogata w doświadczenia, która w sposób twórczy na nim zbuduje edukację młodego pokolenia. Co więcej w tymże piśmie Dawid mówi, iż wypełniać swoje posłannictwo możemy tylko i wyłącznie w oparciu o własne sumienie, prawo moralne i ideały. Autor zauważa również, iż jest to droga cierpienia, wysiłku i wyrzeczenia , dzięki której nauczymy się współ odczuwać i poznawać istotę duchową niejednokrotnie przy użyciu przymusu i obowiązku. I gdy już prawie zaczynamy wierzyć w jego ustalenia, gdy zaczynamy współ odczuwać realizm jego poglądów, także w tym samym czasie zaczynamy odczuwać ogólnikowość jego tez. Zaczynamy zauważać, iż został ukazany sam cel bez drogi do niego prowadzącej. Dawid nie daje nam żadnych praktycznych rad jak ten cel zdobyć i jak wcielić jego zasady w życie. Autor daje nam jedynie małą wskazówkę – Człowiek czuje – musisz być sobą, albo przestaniesz istnieć . Lecz i to okazuje się banałem, który nader często słyszymy: Ja błędy popełniam nieustannie, ale uważam, że to jest nieuniknione i nie ma, co się wobec tego napinać i kontrolować, bo przestanę być normalnym człowiekiem i ze spontanicznej osoby zmienię się w poprawną nauczycielkę. Jeżeli mam uczyć dalej, to pod warunkiem, że będę sobą, ze swoimi wszystkimi głupotami i mądrościami, wadami i zaletami Zofia Kucówna, Jak dobrze zrozumieć wreszcie, że życie nabiera dopiero wtedy sensu i znaczenia, gdy toczy się zgodnie z własnymi potrzebami, rytmem własnego oddechu, a przede wszystkim własnym wyobrażeniem o nim - a nie potrzebami, rytmem wyobrażeniem narzuconym przez otoczenie. Za wszelką cenę być sobą. Zofia Kucówna - Zdarzenia potoczne, Kimkolwiek jesteś, możesz być tylko sobą. Aldona Różanek. Podobnych sentencji z tysiąc albo i więcej, ale żadna nie wskazuje, nie uczy jak ją zrealizować i podobnie nie czyni tego Jan Władysław Dawid. Oczywiście bez wątpienia jednak dzieło Dawida uczy prawdy, godności i odwagi. Co więcej autor stwierdza, iż by wzruszyć w dziecku tę radości należy mieć je uprzednio w sobie. I w momencie, gdy znów omamieni jego szczytnymi zasadami zaczynamy w to wierzyć, po raz wtóry utopijne, kwieciste hasełka przesłaniają nam drogę do celu. Dusza nauczycielska a życie, własna praca i lęk przed jutrem kontra te wielkie nierealne zamierzenia Dawida i w końcu pytanie czy to rzeczywistość czy fikcja? Rzeczywistością mogłoby to być gdyby każdy z nas mógł to zrealizować... Niestety powołanie u nauczyciela to rzecz tak rzadka jak szansa trafienia szóstki w Dużego Lotka. Na końcu jakby zaczynamy zauważać, ze sam Dawid jakby mizernieje, traci swój optymizm, bowiem troska o chleb powszedni jest silniejsza niż walka o ideały. Tu postuluje autor godziwe warunki pracy i życia dla nauczyciela – tak tylko postuluje, bo droga do tych wartości to droga żmudna i zdająca się nie mieć końca. Po przeczytaniu pisma Jana Władysława Dawida stwierdzicie pewnie podobnie jak ja: utopia sobie a życie sobie. Z Wikipedii Jan Władysław Dawid (urodzony 26 czerwca 1859 w Lublinie - zmarł 9 lipca 1914) pedagog, psycholog, pionier psychologii wychowawczej i pedagogiki eksperymentalnej w Polsce. Wykładowca na Uniwersytecie Latającym i w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie. W latach: 1889 - 1897 redaktor Przeglądu Pedagogicznego 1900 - 1905 redaktor Głosu 1906 - 1907 redaktor Przeglądu Społecznego Dawid studiował u Wundta i Ebbinhausa. Do największych jego zasług na gruncie psychologii empirycznej należy szerzenie w Polsce idei prowadzenia badań eksperymentalnych nad dziećmi, nad ich światem wyobrażeń i pojęć, ich myśleniem i inteligencją, a zarazem idei rozwijania umysłu dziecka, jego woli i umiejętności działania. Idee te upowszechniał zarówno przez prowadzenie systematycznych badań i włączanie do nich licznego grona osób współpracujących, jak i przez pisanie książek na temat tych badań i opracowywanie własnych narzędzi badawczych oraz przez tłumaczenie licznych książek z języków obcych. Zainteresowania Dawida związane były z zagadnieniami nauczania początkowego, którego podstawy opracował w dziele Nauka o rzeczach (1892). Przedstawiona przez niego struktura lekcji oparta jest na pięciu stopniach formalnych: przygotowanie apercepcji przedstawienie materiału konkretnego porównywanie i wielokrotne kojarzenie uogólnienie (pojęcia, definicje, prawa, reguły) zastosowanie połączona jest z takimi elementami procesu psychicznego jak: przyjęcie podniet zewnętrznych przeróbka wewnętrzna podniet ruchowa reakcja W swojej rozprawce O duszy nauczycielstwa (1912) Jan Władysław Dawid określa cechy idealnego nauczyciela, jego "duszę". Za najważniejszą wśród nich uważa Dawid miłość dusz ludzkich, a obok niej wymienia potrzebę doskonałości, poczucie odpowiedzialności i obowiązku, wewnętrzną prawdziwość i moralną odwagę. W największym swoim dziele psychologicznym Inteligencja, wola i zdolność do pracy (1911) przedstawia związek pomiędzy inteligencją, wolą i zdolnością do pracy, który można by określić jako apoteozę pracy. Dawid uważał, że umieć, chcieć i móc - to trzy źródła, które zasilają życie ludzkie. "Umieć" to znaczy mieć inteligencję, "chcieć" - wolę, "móc" - zdolność do pracy. Dawid ostatnie cztery lata życia poświęcił mistyce. Zmiana poglądów nastąpiła u niego po śmierci żony w 1910 r. Napisał dwa dzieła poświęcone przede wszystkim studiom nad Jukubem Boehmem. Napisał O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce , Kraków (1913) oraz pośmiertnie wydana O rzeczywistości duchowej , Warszawa (1935). Głosił tam że byt pożąda i dąży do objawienia się w stworzeniu i naturze, jednak objawienie jest możliwe tylko przez przeciwieństwa. Przeciwieństwa nie służą jedynie "objawieniu istoty", lecz same stanowią też życiodajny bijący puls rzeczywistości. Rzeczywistość trzeba jednak wciąż na nowo "zdobywać, utwierdzać przeciw atakom zmysłów, rozumu i egoizmu" ( O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce, Marek Nowak napisał rozprawę Od pozytywizmu do mistyki. Ewolucja poglądów Jana Władysława Dawida, o której opowiada następująco "Głównym celem pracy było wyjaśnienie jednego z najtrudniejszych do zinterpretowania faktów z życia warszawskiego psychologa - dlaczego ktoś uważany za pozytywistę pod koniec życia stał się mistykiem? Większość badaczy dotąd twierdziła, że w 1910 r. w wyniku samobójczej śmierci żony, Dawid dokonał zupełnie nieoczekiwanego zwrotu w stronę mistyki, w której szukał odpowiedzi na rodzące się wówczas pytania natury egzystencjalnej. Analiza licznych tekstów uzasadnia tezę, że poglądy mistyczne nie są czymś niezwykłym w przypadku takiego myśliciela, jak Jan Władysław Dawid. Do takiego wniosku skłania kilka przyczyn. Pierwszą z nich jest niejednoznaczny charakter doktryny Comte'a, można w niej dopatrywać się elementów religijnych. Następnie trzeba zwrócić uwagę na okultystyczny wymiar warszawskiego pozytywizmu. Kolejną przyczyną, która skłania do odrzucenia poglądu, że w życiu Dawida dokonał się nagły i nieoczekiwany przełom, jest analiza epoki Młodej Polski, w tamtym okresie zwrot w stronę mistyki był zjawiskiem powszechnym." W wydaniach zbiorowych ukazały się: Pisma pedagogiczne (1961) Pisma pedagogiczne pomniejsze, Wrocław-Warszawa (1968) Wybrane publikacje: Nauka o rzeczach (1892) Inteligencja, wola i zdolność do pracy, Warszawa (1911), (późniejsze wydania: (1926), (1927), (1966) O duszy nauczycielstwa, Lublin (1912), (późniejsze wydania: (kopia cyfrowa wydania z 1927), (2002)) O intuicji w mistyce, filozofii i sztuce , Kraków (1913) O rzeczywistości duchowej , Warszawa (1935 [edytuj] Bibliografia pełna bibliografia prac Dawida znajduje się w Bibliografii filozofii polskiej 1896-1918,

jan władysław dawid o duszy nauczycielstwa